Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi için gittiği Litvanya’nın başşehri Vilnius’tan yurda dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalarda bulunup, soruları yanıtladı.
Uçakta yer alan NTV Genel Yayın Yönetmeni Nermin Yurteri, canlı yayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iletilerini aktardı.
”VİLNİUS İTTİFAK DAYANIŞMASI İÇİN DEĞERLİ BİR MERHALEYDİ”
Erdoğan tepeyi şu sözlerle kıymetlendirdi:
”Ukrayna’da devam eden savaşın tesirlerinin bölgemizde ve global ölçekte hissedildiği bir devirde gerçekleştirdiğimiz zirvemizin hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Vilnius, NATO’nun birlik ve insicamının sergilenmesi, ittifak dayanışmasının pekiştirilmesi için kıymetli bir merhaleyi teşkil etti. NATO’nun Avrupa Atlantik Bölgesi’nde savunma ve güvenlik mevzuları bakımından asli istişare forumu olduğunu bir kere daha teyit ettik. Müttefikler ortasındaki yaptırım ve kısıtlamaların kaldırılması vaadini de içerecek biçimde yenilenen savunma yatırımları, bilhassa bu tıp taahhütlerin kabulü mahiyetindedir. Yeniden eforlarımız sonucunda ittifak tarihinde birinci kere Terörizmle Çaba Özel Koordinatörü atanması kararı ilan edildi.
İsveç’in NATO üyeliği konusu malumunuz tepe bağlamında öne çıkarılan konulardan biri oldu. Bu husustaki prensipli duruşumuz başından beri aşikardır. Siyasetimizi burada da devam ettirdik. Tepe hitamında yaptığımız basın toplantısında sıkıntıyı enine uzunluğuna değerlendirdik. Kendilerine tabir ettiğimiz üzere İsveç’in iştirak protokollerini onaylayacak merci Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Şu an işleyen bir süreç vardır. Meclisimiz atılan adımları takip edecek, ülkemizin çıkarları doğrultusunda en yanlışsız kararı verecektir.
”VİZE SERBESTİSİNDE UZAKLIK ALACAĞIMIZA İNANIYORUM”
Değerli arkadaşlar, tepe marjında birçok devlet ve hükümet lideriyle görüşmelerimiz oldu. Başkanlarla görüşmelerimizde hem ikili problemleri hem de NATO bağlamında iş birliğimizi ele aldık. Avrupa Birliği üyelik sürecimizin tekrar canlandırılması noktasında olumlu bir kanaat hâkim. Türk iktisadına çarpan tesir yapacak Gümrük Birliğinin güncellenmesi müzakerelerini de hızlandıracağız. Vize serbestisinde de aralık alacağımıza inanıyorum.
Türkiye’nin savunma kabiliyetini güçlendirecek projelerle ilgili süreçler de ivme kazanacaktır. Muhataplarımızla olan görüşmelerimizde kendilerine İrtibat Başkanlığımızın hazırladığı dört vizyon yapıtı takdim ettim. İnsani Yardımda Türkiye Modeli, Türkiye’nin NATO’ya Katkıları, Türkiye’nin Terörizmle Uğraşı ve Başkan Diplomasi başlıklı bu yapıtlarla tarihe not düştük. Zirvemizin ve yaptığımız görüşmelerin ülkemiz, milletimiz ve güvenliğimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sorulara verdiği karşılıkları ise şöyle…
NATO Tepesi marjında pek çok ikili görüşme yaptınız. ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığınız görüşmeye dair ayrıntılı bilgi vermeniz mümkün mü? F-16 tedarik ve modernizasyonuyla ilgili gelişme beklemeli miyiz? Bundan sonraki Türk-Amerikan ilgilerine dair beklentileriniz nelerdir?
Değerli arkadaşlar öncelikle Türkiye ile ABD, malum NATO müttefiki, stratejik iştirake sahip iki değerli ülkedir. 2021 yılında Sayın Biden ile kurulmasını kararlaştırdığımız stratejik sistem kapsamında kurumlarımız görüşmelerini sürdürmekte. Düzenekle aramızdaki diyalog kanallarına yeni bir dinamizm kazandırdık. Tepe kapsamındaki görüşmemiz de çok çok verimli geçti. Yaklaşık 1 saat 15 dakika bir görüşme oldu. F-16’ların satışıyla ilgili Biden ve idaresi aslında ülkemiz lehine bir tavır sergiliyor. Şu anda gerek kendisi gerek Dışişleri Bakanı ‘biz bu işin üzerindeyiz, takipçisiyiz’ dediler. Tabi bizden de Dışişleri Bakanımız Hakan Bey, birebir şekilde İbrahim Bey her ikisi de muhataplarıyla görüşmek suretiyle bu sürecin, hatta Yaşar Paşamız da muhatabıyla görüşmek suretiyle, bu sürecin lehe dönüştürülmesini inşallah temin edecekler.
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile bağlarında yeni bir süreç, yeni bir açılım ihtimalinden kelam ediliyor. Buradaki görüşmelerden aldığımız hava oydu ve birtakım kelamlar de verildi. Bu etapta beklenen vize kolaylığı, vize serbestliği ve Gümrük Birliği çerçevesinde güncellemeler noktasında müzakerelerin devamına yönelik birinci adımlar nasıl atılacak? Nasıl bir takvim var önümüzde?
Danışmanın Çağatay Bey’i Brüksel’e gönderdik. Gerek Gümrük Birliği konusu gerekse vize serbestisi mevzularını görüşecek. Bunların Türkiye lehine olacağına inanıyorum. Ursula von der Leyen de bununla ilgili bize olumlu kimi şeyler de söyledi. Danışmanım Çağatay Bey de oradan olumlu gelişmelerle dönecektir diye düşünüyorum. Zira son Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğunda, yüksek temsilci ve komisyondan Türkiye-Avrupa Birliği alakaları hakkında rapor hazırlamasının istenmesi isabetli bir adım olmuştur. Raporun olumlu ve ileriye dönük biçimde hazırlanmasını bekliyorum. Öte yandan Türkiye olarak verdiğimiz kelamların her vakit gerisinde durduk, duruyoruz. Kazan-kazan unsuruyla yürütülen müzakerelerin somut sonuçlarını en kısa vakitte görmek istiyoruz. Verilen kelamlara dair somut adımlar öncelikle terör örgütlerinin faaliyetlerinin kelam konusu ülkelerde sonlandırılması, teröristlerin iadesi. Avrupa Birliğinden göreceğimiz olumlu çalışmalar sonucunda biz de verdiğimiz sözleri hayata geçirmek için çalışmalara başlarız. Geçen yıl üzerinde mutabık kalınan bahisler hayata geçmediği için süreç bugüne geldi. Bundan sonra da verilen kelamların hayata geçirilmesine nazaran biz de harekete geçeriz. Netliğimizi, bu hususta odunsuz olduğumuzu muhataplarımıza anlattık.
AK Parti sizin liderliğinizde son 20 yılda 17 seçim kazandı. ‘14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimleri uzun yıllar konuşulmaya, üniversitelerde ders olarak okutulmaya devam edecektir. Millet olarak nasıl bir badire atlattığımız, nasıl bir uçurumdan döndüğümüz vakitle anlaşılacaktır.’ Dediniz. Milletin iradesiyle ortaya çıkan bu son tabloda hangi riskleri aştı Türkiye? Gelecekle ilgili fırsatlar nelerdir?
Buradaki en kıymetli risk, geçmişte biliyorsunuz biz Türkiye’de altı aylık hükümetler gördük. Bir yılı doldurmayan hükümetler gördük. Burada istikrar olur mu? Olmaz. Hakikaten bu istikrarsızlığın sonucunda de Türkiye her istikametten adeta bir çöküntüyle baş başa oldu. Bizim devrimizde bu çeşit şeyleri yaşamıyoruz. Karar almaksa, her çeşit kararı hızla, rahatlıkla alıyoruz. Yani burada savunma sanayiinden tutun eğitime, ulaşıma, altyapı ve üstyapıdaki aldığı uzaklık Cumhuriyet tarihinde yok. Bölünmüş yol dediğin vakit 6 bin 100 kilometre bölünmüş yol yapılmış, artık yalnızca bizim bu periyotta 28-29 bin kilometreye ulaştı. Şayet bu bir koalisyon hükümeti olsaydı, biz bu yolları, köprüleri yapabilir miydik? Şurada Yavuz Sultan Selim Köprüsünü yaptık, Yavuz Sultan Selim Köprüsünün ortasından da inşallah raylı sistemi yapacağız. Şu anda onun hazırlıkları içerisindeyiz. Raylı sistem onun üzerinden geçtiği vakit ki yaklaşık 110 kilometrelik bir sistem bu. Bu Türkiye’de değil, dünyada başka bir hava oluşturacak. Birebir biçimde şu anda Çanakkale Köprüsü, dünyada birinci üçün içerisinde, bu türlü bir köprü. Bunlarla biz iftihar ediyoruz. İstanbul-İzmir ortasını 7,5 saatten 3 saat 15 dakikaya düşürmek bunlar rastgele olaylar değil. İşte bütün bunlar şu andaki hükümet etme yapısının bize kazanımlarıdır. Yani bütün parti genel liderlerinin Cumhurbaşkanı Yardımcısı olacağı bir sistem bizi nereye götürürdü? Felakete götürürdü. Yani duvarlara çarpa çarpa giden bir araç düşünün, ondan bir şey olur mu? Olmaz. Pert olur. Ancak maalesef bunlar pert araç kullanmaya alışmışlar. Şu an itibariyle ağır bir biçimde inşallah yatırımlarımızı devam ettireceğiz. Yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla inşallah büyümeyi sağlayacağız. Bu anca şu andaki yapıyla olur. Bunların mantığıyla olmaz. Ne oldu, hesap uzmanı çok başarılıydı, yeterli hesap yapıyordu? Lakin gelin görün ki hesap, kitap tutmadı. 38 tane milletvekilliğini bir arada seçime girdiği ve toplamı yüzde 1’i bile bulmayan ortaklarına dağıttı.
”KILIÇDAROĞLU ZAFİYETE DÜŞTÜ”
Kendisi de zafiyete düştü. Artık ‘kalayım mı kalmayım mı’ devamlı bunun hesabı yapılıyor. Ve önümüzdeki haftalarda, aylarda kalır mı kalmaz mı bu görülecek. Ancak bu bizim işimiz değil. Bizim işimiz farklı. 3 gündür buradayız. NATO Doruğunda toplantılarımızı yapıyoruz. Ve bütün önderlerin Türkiye’ye bakışı çok farklı.
”MUHALEFETİMİZ TERÖRİSTLERLE YOL YÜRÜMEYE ÇALIŞTI”
Dünya önderleri bize bu gözle bakarken, Türkiye’nin terörizmle çabası NATO tarafından kabul görürken, bizim muhalefetimiz ne yazık ki teröristlerle yol yürümeye çalıştı. Feraset sahibi milletimiz teröristlerle kol kola yol yürünmeyeceğini, iştirakler kurulmayacağını anlattı. Umut ediyorum ki muhalefet bu dersi almıştır. Ülkemiz için en büyük risklerden birini de terör örgütleriyle bir ortaya gelen siyasi partiler oluşturdu. Bu ülke, 2023 seçimlerinde terör örgütlerinin güdümüne giren, onların çizdiği yol haritasını kullanan politikleri gördü. Terör örgütlerine verdikleri sözleri hayata geçirmek için çırpınan politikler gördük. İktisatta yaşanan sorunlar öne çıkartılarak, terör örgütlerine alan açılmak istendi. Ülkemize “Türkiye Yüzyılı” vizyonunu çizdik. Bu vizyonumuz doğrultusunda çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Türkiye’nin önünde çok büyük fırsatlar var. Beşerî sermayemizi öne çıkartarak, bu fırsatları ülkemiz lehine, vatandaşlarımızın refahına kullanacağız. 21 yılda her alanda sağlam temellere oturan altyapıyı inşa ettik. Artık bu altyapı üzerine kurduğumuz yapıyla Türkiye Yüzyılını hayata geçireceğiz.
Sayın Cumhurbaşkanım ben iktisatla ilgili bir soru sormak istiyorum belirttiğiniz çerçevede. Genel yaklaşımınızda yatırım, üretim, istihdam, ihracat, doğal olarak büyüme ve cari fazla ana başlıklar. Gerek iktisat idaresinde gerekse Merkez Bankası idaresindeki yenilemeyle birlikte evvelki periyodu değerlendirip, farklılaşan, mali sıkılaştırma diyebileceğimiz karar süreci, kamu maliyesini güçlendirecek ek gelir tedbirleri devreye girdi. Bu atakları siz bilhassa enflasyonun tek haneye düşürülmesi noktasında nasıl bir takvim öngörüyorsunuz? Bu ortada önümüzdeki hafta bir Körfez ziyaretiniz olacak. Körfezden Türkiye’ye farklı yol ve sistemlerle kaynak teşebbüsleri oldu geçmişte. Daha kapsamlı, daha sürdürülebilir bir çerçeve mutabakatıyla bu süreci destekleyecek farklı ve yeni bir periyodun kapısı aralanabilir mi?
Bu ziyarette umutlarımız var. Arkadaşlarımı evvelden gönderdim. Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri buraları dolaştılar. Biz de bir heyetle gideceğiz. Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri’ni dolaşarak onlarla aramızdaki her türlü ilgileri daha da güçlendirelim istiyoruz. Hatta Muhammed bin Zayed aradı. Merak ediyorlar. Ne oldu, nasıl gitti falan. Dedik ki ‘Nasıl olsa Çarşamba günü sizdeyiz. Orada etraflıca bunları görüşürüz.’ Katar’dan oraya gideceğiz, Suudi Arabistan’a, Katar’a geçeceğiz ve umutluyum. Ön ziyaretlerde arkadaşlarımız aşikâr bilgilendirmeleri yaptılar. Yapacağımız ziyarette de Türkiye’ye verecekleri dayanakları şahsen görme, yaşama imkânımız olacak. Daha evvel yaptığım görüşmelerde kendileri söyledi. ‘Türkiye’ye önemli yatırımlar yapmaya biz hazırız.’ Bunu bu ziyaretle birlikte de inşallah noktalamış olacağız. Bu yatırımlar tahminen bizde olacak, tahminen Suudi Arabistan’da, Katar’da, Birleşik Arap Emirlikleri’nde olacak.
Her devir olduğu üzere bu yeni devirde de iktisat ehil takımların elinde. Bu ülkede enflasyonu tek haneye daha evvel kim indirdi? AK Parti takımları. Vatandaşlarımız müsterih olsun, enflasyonu tekrar tek haneye indireceğiz. Ekonomiyi güçlendirecek, Türkiye’yi büyütecek adımları attık, atıyoruz. Yapılan çalışmaların, misyona getirilen grubun olumlu yansımalarını da almaya başladık.
26 Mayıs’ta 98.5 milyar dolar olan Merkez Bankası rezervleri, 30 Haziran’da 108.6 milyar dolar düzeyine çıktı. Bu 1 aylık devirde net rezervler ise 14.2 milyar dolar güzelleşme gösterdi. Bu sayılar iktisat, finans, ticaret etraflarına de inanç ve yürek veriyor. İktisat programımızı, belirlediğimiz gayelerimiz doğrultusunda odunsuz uygulayacağız. Memleketler arası rezerv birikimini artırmak için rasyonel siyasetleri hayata geçiriyor, milletlerarası yatırımları ülkeye çekmek için çalışıyoruz. Türkiye’nin büyümesi, vatandaşımızın refahı için gereken adımları atmaktan geri durmayacağız. Gerekli tüm altyapı, üstyapı çalışmalarını yaptıktan sonra düşme eğilimindeki enflasyon da kendi seyrinde tek haneye düşecektir. İnanıyorum ki tek haneli enflasyon sayılarını kısa vakitte göreceğiz.
Geçtiğimiz günlerde Karadeniz’de yeniden bir sel felaketi yaşandı. Afet Bakanlığı kurulması gündeme gelmişti, bu tarafta bir çalışma var mı? Varsa süreç nasıl işliyor?
Karadeniz başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde ağır yağıştan kaynaklı sel, heyelan olayları yaşandı. Bu afetlerden etkilenen tüm vatandaşlarıma geçmiş olun dileklerimi iletiyorum. İlgili bakanlarımız çabucak afet bölgelerine geçerek, çalışmaları koordine etti. Can ve mal kayıplarını en aza indirmek için ne gerekiyorsa yapıldı, yapılıyor. Şu anda Afet Bakanlığı’nın yapacağı işi AFAD yapıyor zati. Bütün donanımlarıyla, her şeyiyle AFAD’ın, Türkiye genelinde her yerde, her noktada belli hazırlıkları var. Bizim AFAD’la oturmuş bir kurumumuz var ve bu kurumumuzla bir arada de bu işleri yürütüyoruz. Mesela yangınlarla ilgili daha yeni 100 milyonluk bir yatırım yaptık. Helikopterler aldık, uçaklar aldık vesaire. Artık bunu daha da destek edeceğiz. İnşallah Sayın Putin ile bir ortaya geldiğimizde onların amfibik uçakları var onlardan tahminen birkaç tane almayı düşünüyoruz. Zira yangın söndürmede çok aktif bu uçaklar. Denize dalıyor, oradan suyunu alıyor ve ondan sonra bakıyorsun çabucak birkaç dakika içerisinde yangın mahalline ulaşıp oraya suyu döküyor. Bunlar natürel bizim için çok çok değerli. Yani bunlarda iki, üç tane destek yaparsak, mevcut şu andaki filomuzdan çok daha etkin olacak.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, haziran ayında 15 bin 591 sistemsiz göçmenin yakalandığını ve 6 bin 883’ünün hudut dışı edildiğini açıkladı. Yerlikaya, 4-5 aylık sürecin akabinde kentlerdeki kaçak göçmen kümelenmesinde gözle görülür bir farklılaşma olacağını söylüyor. Türkiye kaçak göçmenlerle ilgili daha farklı bir periyoda mi giriyor? Yani Sayın Yerlikaya’nın bahsettiği farklılaşmanın ayrıntıları nelerdir?
Düzensiz göçle çaba hiçbir vakit sekteye uğramadı, uğrayamaz. Bunun ayrıntısı dediğimiz vakit uygulamada birçok adımlar atılacak. Bunlar kah polisiyedir kah o hudutlardaki uygulamalarımızdır. Türkiye’ye bu göçmen girişlerinin engellenmesi ve yakalananlarının sığınma konutları yahut göçmen konutlarına alınması kıymetli. Atılacak adımlarla da bu işi daha da sınırlamak ve yerinden bilhassa, Suriye’nin kuzeyinden olacak göçleri yerinde engellemek değerli. Şu anda buna yönelik çalışmalarımız var. Kaçak göçmenler yakalanır, yakalanmaz çabucak Geri Gönderme Merkezlerine gönderilerek orada gerekli olanlar yapılıyor. Bunlar ülkelerine gönderiliyor ve bununla bir arada halkımızdaki kaygı, kaygı, bunları da gidermiş oluyoruz.
Yapılan çalışmalarla kısa vakitte sistemsiz göçmenler konusunda gözle görünür değişiklikleri vatandaşımız hissedecek. Güvenlik güçlerimiz, tedbirleri ve çalışmalarını vatandaşlarımızın rahatı ve huzuru için sıkılaştırdı. Fakat çalışmalar da hiçbir insanın onuruna ters halde yapılmayacak. Medeniyetimizin, kıymetlerimizin gerektirdiği adımları atacağız.
Göçmen kaçakçılarına da göz açtırmıyoruz. Jandarma, emniyet ve ilgili güvenlik güçlerimiz kaçakçılık organizatörlüğü yapan bireylere karşı başarılı operasyonlar gerçekleştiriyor. Geçtiğimiz aylarda Van-İran hudut çizgisinde göçmen kaçakçılığı cürmünü organize olarak işleyen cürüm örgütlerine yönelik eş vakitli operasyonlar düzenlendi. Bu operasyonlarda 300’e yakın göçmen kaçakçılığı organizatörü yakalanırken, bunlardan 168’i tutuklandı. Sistemsiz göçmenlerle, ülkemize sığınmış, konuk ettiğimiz mültecileri de birbirine karıştırmamalıyız. Mültecilerin onurlu, istekli ve inançlı biçimde ülkelerine dönmeleri için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Türkiye’de Uygar Kanununa nazaran konutun geçiminden mesul olan koca, ancak eş vefat ettiğinde ve bu ortada olağan Türkiye sosyolojisinde bugün yaşı 65-70 üzerinde olan hanımlar çalışmıyorlar. Hasebiyle çalışma hayatları olmadığı için bir emekli maaşları yok ve eşlerinden emekli maaşı alıyorlar. Lakin dul olduklarında bugün en düşük emekli maaşı 7 bin 500 ancak dul bir hanım 6 bin 300 lira alıyor eşinin maaşını daha düşük alıyor. Bu hususta bir çalışma yapılıp yapılmayacağını sormak istiyorum. Onların ismine. Zira eş kendi çalışınca eşinin maaşını düşük alması anlaşılabilir. Aman hiç çalışmadığında evin reisi erkek vefat ettiğinde geriye kalan eş bir modül mağdur kalıyor.
Türkiye’de aileye ve bayana Cumhuriyet tarihinde en fazla kıymet ve sosyal yardım AK Parti hükümetleri devrinde verilmiştir. Türkiye Yüzyılı vizyonumuz çerçevesinde hiçbir vatandaşımızın mağduriyet yaşamasına müsaade vermeyeceğiz, topyekûn bir kalkınmayı hedefledik ve gayemize ulaşacağız. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. Toplumsal hizmet modellerimizle düşük gelirli bireyleri ve aileleri muhtaçlıkları doğrultusunda daima destekledik, daima destekleyeceğiz. Bunun adımları atıyoruz. Aile ve Gençlik Bankamız da bunun en somut adımı olacak.
Türkiye Aile Dayanak Programı kapsamındaki ödemelerimiz de başladı. Bir yıl daha sürecek bu programımızın başlangıcından bu yana yaklaşık 4 milyon haneye sağlanan dayanak fiyatı 40 milyar lirayı buldu. Ancak toplumsal hizmet modelleri kapsamındaki yaşlı aylığını 1997 liradan 2 bin 348 liraya, yüzde 40-69 ortası engelli oranına sahip olan vatandaşların aylığının 1594 liradan 1874 liraya, yüzde 70 ve üzeri engelli raporu bulunan vatandaşların aylığını 2 bin 392 liradan 2 bin 811 liraya yükselttik. Artık yeni bir adım atıyoruz. O da Aile ve Gençlik Bankasını kurmak. Bizim doğalgaz, bunun yanında petrolden gelirin aşikâr bir kısmını biz bu Aile ve Gençlik Bankası kapsamına aktaracağız. Oradan da bu çeşit hanımlara ve gençlere bunu tahsis edeceğiz. Bu işin en hoş örneği veren ülke de Norveç’tir. Norveç bu işi muvaffakiyetle sürdürüyor. Onun bütün petrol gelirlerinin muhakkak bir kısmı rezerv olarak büsbütün gençlere ayrılır. Gelecek jenerasyonlara ayrılır. Artık bunun bir benzerini de inşallah Aile ve Gençlik Bankasıyla ülkemizde yapacağız. Dezavantajlı durumdaki bireylerin çeşitli hizmet ve toplumsal yardım modellerinden yararlanması için Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığımızın çalışmaları devam ediyor.