Türkiye’deki yüzlerce kuş cinsinden 240’ının kayıt altına alındığı Van Gölü havzasındaki sulak alanlar, son yıllarda yaşanan iklim değişikliğinden olumsuz etkilendi.
Sıcaklığın mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve yağışların azalması nedeniyle havzadaki 14 sulak alanda su düzeyi düştü. Üreme ve kuluçka periyotlarını Van’da geçiren birçok kuş tipi bu nedenle hayat alanlarını değiştirdi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, AA muhabirine, Van Gölü havzasının sulak alanlar açısından varlıklı olduğunu söyledi.
Havzada 12’si ulusal değerde olmak üzere birçok sulak alanın yer aldığını anlatan Alaeddinoğlu, “Sulak alanları içinde bulundukları bölgenin değerli birer müzesi olarak tanımlamak mümkün. Son yıllarda sulak alanlar çok önemli alan kaybediyor. Maalesef bir kısmı büsbütün ortadan kayboldu. Bunda büyük ölçüde iklim değişikliğinin tesiri olmakla birlikte insanların yanlış kullanımı da tesirli.” dedi.
Sulak alanların bölgenin iktisadı ve turizmi açısından kıymet taşıdığını belirten Alaeddinoğlu, gelecek yıllarda sıcaklık artışı ve buharlaşmayla birçok sulak alanın kuruma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını tabir etti.
“YAĞIŞIN DÜŞME ARALIĞI AZALIYOR”
Yağışların sulak alanların beslenmesi için kâfi olmadığını kaydeden Alaeddinoğlu, şunları kaydetti:
“Sulak alanlar birçok kuş tipinin uğrak yeri. Bu alanlar, kuşların değerli bir kısmının göç noktasını oluşturuyor. Dünyanın iki, üç farklı noktasından hareket eden kuşların geçiş noktası. Münasebetiyle buradaki sulak alanların ortadan kalkması yalnızca Van Gölü’nde yaşayan kuş tipleri ve canlılar için değil birebir vakitte milletlerarası göç eden kuşların da ömür ve beslenme alanlarıdır.
Buraların ortadan kalkması bölge açısından önemli bir sorun. Münasebetiyle bu sorunun bir bütüncül çerçevede ele alınıp çözülmesi, incelenmesi gerekiyor. Yağışların formu değişiyor. Yağışlar, mevsimler ortasında farklılaşıyor. Münasebetiyle bütün bunlar, Van Gölü havzasını derinden etkiliyor. Kış ayları gitgide daralıyor. Yani yağışın düşme aralığı azalıyor. Daha evvelki tespitlerimizde de yağışın sonbahardan kış ve ilkbahar aylarına kaydığını söylemiştik.”
İklim değişikliğinin sonuçlarının her geçen gün daha çok hissedileceğini anlatan Alaeddinoğlu, şöyle konuştu:
“Gelecek yıllarda çok daha radikal değişiklikler göreceğiz. Sıcaklıklardaki artış, havzada bilhassa yağışın, sıcaklığın, buharlaşmanın ve soğuk hava hareketlerinin bozulmasına neden oldu. Hiç beklemediğimiz sıcak günler göreceğiz. Şu an yaşadığımız üzere, ‘bu yağışların havzanın muhtaçlık duyduğu suyu karşıladığı’ sözü gerçek bir tabir değil. Havzanın su bilançosu daima açık verecek. Hasebiyle havzanın hem içme hem de kullanma suyu sorunu üzgünüm fakat önümüzdeki yıllarda karşımıza çıkacak.”
AA