Karadeniz’de denizlerde artan kirlilik, çok avlanma ve bilhassa ‘hayalet ağlar’ olarak isimlendirilen atık balık ağları, deniz ekosisteminin geleceğini tehdit ediyor. Bölgede balık vefatlarına yol açan ‘hayalet ağların’ önlenmesi için ortalarında Türkiye, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan’dan üniversitelerin ortak olduğu AB takviyeli ‘Karadeniz’i Sessiz Katillerden Koruyalım’ adlı iş birliği projesi hazırlandı. 18 ay sürecek projeyle seçilmiş kıyılarda hayalet ağların varlığının tespiti, haritalanması ve 8 ton ağın denizden geri toplanması hedefleniyor.
TÜRKİYE, ROMANYA, BULGARİSTAN VE GÜRCİSTAN’DAN KARADENİZ İÇİN ORTAK PROJE
Doğu Karadeniz’de, deniz suyu sıcaklığında son yıllarda yaşanan artış, başta hamsi olmak üzere birçok balık tipini olumsuz etkilerken, balıkçıların denize attıkları ağlardan kopan ve ‘hayalet ağ’ olarak tabir edilen ağlar da deniz ekosisteminin geleceğini tehdit ediyor. Tabanda risk oluşturup, balık popülasyonunu olumsuz etkileyen ‘hayalet ağların’ önüne geçilmesi için ortalarında Türkiye, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan’daki üniversiteler, harekete geçerek, ortaklaşa proje hazırladı. AB takviyeli ‘Karadeniz’i Sessiz Katillerden Koruyalım’ isimli sınır ötesi iş birliği projesi kapsamında, bilim insanları ve akademisyenler çalışma başlattı. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi’nin proje ortağı olduğu, liderliğini Romanya’nın üstlendiği proje kapsamında, seçilmiş kıyı alanlarda hayalet ağların varlığının tespiti, haritalanması ve 8 ton ağın denizden geri toplanması ya da geri dönüştürülmesi hedefleniyor.
8 TON HAYALET AĞ TEMİZLENECEK
KTÜ’lü proje koordinatörü Prof. Dr. Coşkun Erüz, 18 ay sürecek, 480 bin avro bütçeli projeye ait, “Bu projemizin hedefi Karadeniz’de bulunan ıskarta ağ olarak isimlendirilen denizde bırakılmış, terk edilmiş ya da bir formda denize gitmiş olan balıkçılık ağları ve ekipmanların denizde bulundukları sürece canlılara ziyan veren, öldürmeye devam eden bu ıskarta ağ dediğimiz ağların denizden uzaklaştırılması. Projemiz 18 aylık bir proje. Projenin liderliğini Romanya yürütüyor. Türkiye ayağını KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi olarak biz yürütüyoruz. Birebir biçimde Bulgaristan ve Gürcistan’da da ortağı bulunuyor. 18 aylık müddette proje kapsamında öncelikle 8 ton civarında denize atılmış, terk edilmiş ağın denizden toplanması planlanıyor” dedi.
‘ATIKLARIN NERELERDE OLDUĞUNA DAİR HARİTALAMA ÇALIŞMALARI YAPILACAK’
Deniz tabanında kalan ağların, deniz canlılarının vefatlarına yol açtığını kaydeden Prof. Dr. Erüz, “Bu ağlar denizde kaldığı sürece istem dışı olarak balık avlamaya devam ediyor. Yüzyılı bulan müddette öldürmeye devam ediyor. Münasebetiyle projemizin ismi da ‘Karadeniz’i Sessiz Katillerden Kurtaralım’ biçimde koyduk. Zira bu denetim ve istem dışı ağlar daima öldürmeye devam ediyorlar. Maksat Karadeniz’i bu istem dışı atılan ya da terk edilen ağlardan kurtarmak. Zira bunların uzunlukları yüzlerce metreye, tonlarca yükte ve Karadeniz’in tabanını eksiksiz kapatabiliyor.
Bunlar hakikaten deniz ekosistemi için çok büyük bir tehlike oluşturuyor. Bunu azaltmayı hedefliyoruz. Olağan ki sonlandırma ve mevcutların denizden toplanması, yeni ağların terk edilmemesi için de balıkçılarla ve ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte iş birliği yaparak çalışmayı yürüteceğiz. Halkı da bu hususta bilgilendireceğiz.
Kamuoyu çalışmaları yapılacak, bu atıkların nerelerde olduğuna dair haritalama ve geri dönüşüm çalışmaları yapılacak. Halkla birlikte bunların geri nasıl kazandırılacağı çalışmaları yapılacak. Emel Karadeniz’i kirlilikten azaltmak, kurtarmak” diye konuştu.
BALIKLAR BU AĞLARA TAKILARAK ÖLÜYOR’
Terk edilmiş ağların, balıklar için tuzak olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Erüz, “Balıklar bu ağlara takılarak ölüyor. Bu ağlar genelde balığı yakalamak gayesiyle kullanılmıştır. Solungaçlarına takılan ağlar ya da balığı çevreleyerek içine girdiğinde balık çıkamayıp yakalandığı bir çeşit tuzak bunlar. Denizin tabanına yahut denizin içinde bulunduklarında da tekrar o tuzak misyonlarını görmeye devam ediyorlar” ifadelerinde bulundu.